Niepokojące objawy towarzyszące ząbkowaniu

Proces ząbkowania, czyli wyrzynanie się zębów mlecznych u małych dzieci, stanowi dla nich bardzo ważny etap w rozwoju. Wykształcone zęby pozwalają bez problemu gryźć i przeżuwać stały pokarm, co stanowi ubogacenie diety maluszka. Sam proces ząbkowania bywa kłopotliwy zarówno dla dziecka jak i dla jego rodziców, gdyż wiąże się z dolegliwościami bólowymi i nieprzespanymi nocami. Niektóre objawy towarzyszące wyrzynaniu się zębów są naturalnym następstwem tego procesu i nie powinny stanowić przyczyny do niepokoju. Jednak są też takie, które w prawidłowym ząbkowaniu normalnie się nie pojawiają. W tym artykule opisano najczęstsze niepokojące objawy towarzyszące ząbkowaniu.

Wysoka gorączka

Gorączka, czyli podniesiona temperatura ciała jest zawsze niepokojącym objawem. Najczęściej świadczy o infekcji organizmu (zwykle bakteryjnej) i toczącym się procesie zapalnym. W przebiegu ząbkowania niekiedy obserwuje się nieznaczne podniesienie temperatury ciała, nigdy jednak do wartości powyżej 38 stopni Celsjusza. Takie wartości temperatury są powodem do niepokoju i mogą wskazywać na infekcje, np. anginę.

Nasilony ból

Wyrzynaniu się zębów mlecznych zwykle towarzyszy ból i dyskomfort. Nie powinien on być jednak bardzo nasilony, tak by utrudniał spożywanie pokarmu i codzienne funkcjonowanie dziecka. Uciążliwy i utrzymujący się ból może wskazywać na różne procesy, dziejące się w jamie ustnej, np. na zatrzymane ząbkowanie lub ropień w obrębie śluzówek.

Na typowy ból związany ząbkowaniem, warto wybrać preparaty o właściwościach bioadhezyjnych, np. żele zawierające poliwinylopirolidon i/ lub kwas hialuronowy. Składniki te długo utrzymują się na dziąśle, ponieważ tworzą bioadhezyjną warstwę. Jest to ważne, bo ruchy języka, wzmożone ślinienie się usuwają z jamy ustnej dziecka większość preparatów w ciągu kilku minut.

Poza tym należy zwrócić uwagę, aby stosowany preparat nie zawierał środków znieczulających miejscowo, cukru, alkoholu i parabenów. Zawsze należy aplikować preparat po uprzednim dokładnym umyciu rąk i zgodnie z instrukcja użycia dołączonej do zakupionego farmaceutyku.

Wymioty i/lub biegunka

Pojawienie się wymiotów i/lub biegunki, część rodziców kojarzy z prawidłowymi objawami, towarzyszącymi ząbkowaniu. Jednak należy mieć świadomość, że w prawidłowo przebiegającym procesie wyrzynania się zębów, nie powinny one występować. Ich pojawienie się może być związane z infekcją, zwykle wirusową wywołaną przez np. rotawirusy, ale także z problemami z drożnością jelit. Pojedynczy epizod wymiotów czy biegunki zwykle nie jest powodem do niepokoju, jednak nasilone i utrzymujące się, są wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem.

Powiększone węzły chłonne

Węzły chłonne stanowią nagromadzenia tkanki chłonnej, w których zachodzi szereg procesów immunologicznych, związanych m.in. z unieszkodliwianiem bakterii i wirusów. Występują one w postaci grup w obrębie całego organizmu. Szczególnie często u dzieci obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych czy na przedniej powierzchni szyi. Związane jest to z różnymi przyczynami, często z obecnością stanu zapalnego w okolicy (np. przy anginie). W prawidłowo przebiegającym ząbkowaniu nie obserwuje się powiększenia węzłów chłonnych. Utrzymujący się stan zwiększenia ich rozmiarów jest wskazaniem do wizyty u lekarza.

Rekomendacje:

Memarpour M., Soltanimehr E., Eskandarian T., Signs, and symptoms associated with primary tooth eruption: a clinical trial of nonpharmacological remedies. BMC Oral Health. 2015.

Yousif M., K., Mothers' false beliefs and myths associated with teething. Qatar Med J. 2020; 2020(2).

Olczak-Kowalczyk D., Sawiec P. , Medycyna Praktyczna – Pediatria 4/2018; 1-6.;

Turska-Szybka A. Świat Medycyny i Farmacji, 2016; 1191860: 40-43.;

https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/190753,zabkowanie-fakty-i-mity (05.2022).

1 M. K. Yousif, Mothers' false beliefs and myths associated with teething. Qatar Med J. 2020; 2020(2), s. 32.