Z jakich elementów zbudować plac zabaw?

Postawione w tytule pytanie jest złożone, a szczegółowa odpowiedź byłaby naprawdę wielowątkowa. Ten artykuł ma stanowić swego rodzaju zbiór najważniejszych aspektów związanych z funkcjami, jakie mają pełnić place zabaw, oraz z samym procesem ich powstawania. 

Opisane zostanie znaczenie takich obiektów rekreacyjnych dla prawidłowego rozwoju dzieci oraz przedstawione będą wskazówki, jak prawidłowo wybrać elementy placu zabaw. Pokrótce przedstawię proces projektowania i budowy, z podziałem na poszczególne etapy. Wskazane będą ponadto obowiązki zarządzającego obiektem po oddaniu go do użytku.  

Charakterystyka placów zabaw i ich znaczenie dla rozwoju dzieci

Place zabaw dla dzieci powinny być przede wszystkim miejscami bezpiecznymi i kojarzącymi się z beztroską, podkreśla się również ich rolę dla prawidłowego rozwoju maluchów. W związku z tym należy dobierać wyposażenie tak, by korzystanie z niego było w stanie realizować dziecięce potrzeby w jak największym stopniu.

Urządzenia zabawowe na plac zabaw powinny być możliwie zróżnicowane, zachęcać zarówno do zabawy w pojedynkę, jak i w gronie rówieśników. Najlepiej, gdy funkcja rozrywkowa nie jest jedyną. 

Różne elementy placu zabaw mogą poprawiać sprawność fizyczną, uruchamiać wyobraźnię dzieci, a tym najmłodszym użytkownikom pomagać także w rozwijaniu zmysłów i nauce ich wykorzystywania do poznawania świata. Niezwykle cenna jest obecność paneli dydaktycznych, które sprzyjają kształtowaniu zdolności umysłowych użytkowników.

Rodzaje elementów placu zabaw - jak dobierać wyposażenie placu zabaw?

Komponując wyposażenie placu zabaw, musimy wziąć pod uwagę kilka czynników. Do najważniejszych należą dobranie urządzeń pod kątem estetycznym oraz zapewnienie jak najszerszej funkcjonalności. 

Aby wszystkie elementy placu zabaw pasowały do siebie wizualnie, muszą być wykonane z podobnych tworzyw (np. wszystko drewniane), ale też reprezentować podobny styl. Gdy kompletujemy sprzęty od różnych producentów, wymaga to sporego wyczucia, a czasem rezultat i tak pozostawia wiele do życzenia. Najlepiej od razu kompleksowo zaprojektować wyposażenie placu zabaw niż dokonywać stopniowego doposażania. 

Kolejnym ze wspomnianych aspektów jest troska o to, by place zabaw dla dzieci były możliwie jak najbardziej funkcjonalne. W związku z tym dobierajmy wyposażenie tak, żeby było różnorodne i spełniało oczekiwania dzieci w różnym wieku, o odmiennym stopniu sprawności oraz o zróżnicowanych upodobaniach. 

W celu zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa, wybierajmy tylko urządzenia na plac zabaw z atestem. W przypadku takich obiektów rekreacyjnych budowanych w miejscach publicznych, istnieje obowiązek instalowania wyłącznie certyfikowanego wyposażenia. Certyfikat nie jest tym samym, co atest, gdyż udziela się go na całe urządzenie. Atest dotyczy tylko danego tworzywa, jednak i na jego obecność warto zwracać uwagę. 

Mała architektura jest równie ważna jak same urządzenia zabawowe na plac zabaw. Pod tą nazwą kryją się pojemniki na śmieci, ławeczki, przewijaki dla dzieci czy też stojaki na rowery, generalnie wszystkie elementy służące utrzymaniu porządku i ułatwiające korzystanie z obiektu. Należy ponadto wybrać odpowiednią nawierzchnię, często jedno z tzw. bezpiecznych podłoży.

 

Materiały wykorzystywane w budowie placów zabaw

Dwa podstawowe materiały, z których powstają urządzenia zabawowe na plac zabaw, to drewno oraz metal. Oczywiście, żaden z tych surowców nie występuje samodzielnie. Zarówno zestawy drewniane, jak i metalowe zawierają na ogół części wykonane z różnego rodzaju tworzyw sztucznych, takich jak HDPE. 

Rzadko kiedy trafi na nasz plac zabaw wyposażenie wykonane w całości z plastiku, choć zdarza się to np. w przypadku piaskownic. Urządzenia plastikowe uważane są z reguły za bardzo nietrwałe, ale na ich korzyść przemawia stosunkowo niska cena. Ich zakup poleca się bardziej do prywatnych ogródków niż do miejsc publicznych. 

Jak wygląda projektowanie placu zabaw?

Na tym, kto projektuje place zabaw w miejscach publicznych, spoczywa wielka odpowiedzialność. Trzeba spełnić szereg wymogów, dotyczących m.in. usytuowania urządzeń względem siebie i w odniesieniu do różnych elementów otoczenia, a stawką jest przecież bezpieczeństwo dzieci. 

Wykonanie projektów na place zabaw dla dzieci należy powierzać profesjonalistom. Zajmują się tym najczęściej architekci lub architekci krajobrazu. Zadanie to wymaga zarówno dokładnej znajomości przepisów prawa, jak i wiedzy bardziej technicznej. 

Etapy budowy placów zabaw

Gdy wyznaczone zostanie miejsce powstania obiektu, należy dokładnie zwymiarować działkę i w taki sposób zaproponować urządzenia zabawowe na plac zabaw, żeby na pewno się tam zmieściły. Projektant bierze przy tym pod uwagę strefy bezpieczeństwa - każdy sprzęt ma wyznaczone wokół siebie pewne obszary, w których nie może znajdować się żadna przeszkoda. 

Istnieją również przepisy prawne dotyczące poziomu nasłonecznienia, jaki powinny mieć place zabaw w ciągu doby. Warto pamiętać ponadto o wielu kwestiach praktycznych, jak usytuowanie piaskownicy w takim miejscu, aby łatwo dało się przywieźć piasek. 

Gdy wszystkie szczegóły zostaną już uzgodnione, a projekt zatwierdzony, następuje etap realizacji inwestycji. Powierzchnia na terenie, gdzie będą instalowane elementy placu zabaw, musi zostać oczyszczona i wyrównana. 

Kolejny etap to wytyczenie miejsc, w których mają stać poszczególne urządzenia zabawowe na plac zabaw, z zaznaczeniem również lokalizacji przyszłych ścieżek. Następnie rozpoczynają się roboty ziemne - rozsypanie piasku oraz żwiru, utwardzenie, a także kotwiczenie części konstrukcji w betonie. Oczywiście, zakres wykonywanych czynności może się różnić w zależności od konkretnego projektu, jak i uwarunkowań terenowych.

Na fundamencie betonowym montowane są poszczególne urządzenia zabawowe na plac zabaw wraz z małą architekturą, oświetleniem itp. Wykonywana jest także odpowiednia nawierzchnia i - o ile takie było założenie - nasadzenia roślinności ozdobnej. Ostatnim etapem jest odbiór inwestycji, podczas którego sprawdzana jest zgodność z projektem oraz normami. Nie można oddać do użytku placu zabaw, na którym stwierdzono jakieś nieprawidłowości. 

Jeżeli nie chcemy mieć problemów z doprowadzeniem inwestycji do szczęśliwego finału, wybierzmy wykonawcę cieszącego się dobrą renomą. Wielu producentów urządzeń zabawowych oferuje także usługi projektowe i wspiera klienta na każdym etapie realizacji. Zatrudnieni w takich firmach eksperci pomagają wybrać odpowiednie wyposażenie na place zabaw oraz dbają o zgodność wszystkiego z normami. 

Jak zadbać o plac zabaw?

Na zarządcy obiektu ciąży obowiązek odpowiedniej dbałości o to miejsce. Wiąże się to z koniecznością przeprowadzania okresowych przeglądów stanu technicznego, w jakim jest wyposażenie placu zabaw, wykonywania konserwacji urządzeń i - w razie konieczności - napraw. Użytkownicy obiektu powinni się natomiast stosować do jego regulaminu, aby nie uszkodzić żadnej konstrukcji ani też nie spowodować zagrożenia dla siebie i innych. Wszelkie dostrzeżone usterki należy od razu zgłaszać zarządzającemu. 

Podsumowanie

Wybierając wyposażenie placu zabaw, musimy postępować tak, by osiągnąć pewien balans pomiędzy atrakcyjnością urządzeń z punktu widzenia dzieci a oczekiwaniami rodziców, którym zależy zwłaszcza na możliwie wszechstronnym wspieraniu rozwoju i edukacji swoich pociech. Najważniejszym aspektem pozostaje bezpieczeństwo, więc zawsze stawiajmy na place zabaw z atestem i/lub certyfikatem. 

Na szczęście obecnie na rynku mamy tak szeroki wybór urządzeń zabawowych, że spełnienie wszystkich oczekiwań wcale nie jest trudne. O ile tylko postawimy na godnego zaufania wykonawcę inwestycji, przejście przez każdy jej etap powinno być szybkie i bezproblemowe.

Materiał powstał we współpracy z Marcinem Taczalskim, właścicielem firmy Active Line, która jest polskim producentem placów zabaw. Z ofertą możesz zapoznać się pod adresem https://activeline.eu/k/wyposazenie-placow-zabaw/.