Dawne gry i zabawy

Zabawy naszych dziadków, zabawy z naszego dzieciństwa, nie wymagały wiele a spędzaliśmy podczas nich długie godziny. Nie potrzebne były wymyślne zabawki, często wystarczyła jedynie piłka lub natura. Przy okazji dni poświęconych członkom naszych bliskich rodzin, zerknijmy w przeszłość i przypomnijmy sobie co porywało starsze pokolenia.

Wszystkie wymienione zabawy znajdziecie w formie opisu i kolorowanki na końcu posta w pliku do pobrania. Kolorowanki możecie wykorzystać jako prezentację lub wręczyć dzieciom na zajęciach podczas pracy grupowej. Ukończone kolorowanki będą stanowiły ciekawe wyjście do wspomnień i dyskusji. 

Strzelanie z procy

Proce robiono z rozdwojonych patyków, do których przyczepiano gumkę, sznurek lub rzemień. Zabawa polegała na miotaniu procą kamykami, jarzębiną, kulkami z gliny.  

Palant

Gra polega na rywalizacji dwóch drużyn, z których jedna nazywana niebem wybija małą piłeczkę drewnianym kijem - palantem - i zdobywa pole, w którym stoją członkowie drugiej drużyny - piekła - i uniemożliwiają zdobywanie punktów. 

Origami

Składanie papieru w różne figury. Popularne było robienie z papieru łódek i puszczanie ich na wodę. Ze złożonego wielokrotnie kwadratu, pokolorowanego wewnątrz na czerwono i niebiesko robiono papierową zabawę niebo-piekło. Odliczając wybraną liczbę lub recytując dziecięce wyliczanki np. „Piekło, niebo, czyściec, raj, swoją duszę tutaj daj ….” ,przekładano zabawkę. Po skończeniu wyliczania gracz musiał wykonać polecenie, znajdujące się pod wylosowaną klapką.

Struganie

Z drewna sosny lub lipy za pomocą dłuta i noża strugano zabawki i instrumenty muzyczne, takie jak fujarki, ptaszki, konie na biegunach, samochody.

Plecenie wianków

Pleceniem wianków zajmowały się dziewczynki podczas zabaw na łąkach. Do wianków wykorzystywano głównie koniczynę, mniszek lekarski i trawę. Chłopcy robili czapki z sitowia, które wyglądem przypominały trochę indiański namiot.

Podchody

W podchody lub chowanego bawiono się bardzo często na zewnątrz. Zazwyczaj bawiący dzielili się na 

dwie grupy - jedna szukała, druga się kryła, zostawiając wskazówki - strzałki, ślady i listy 

z zagadkami. Zabawie w chowanego towarzyszyła wyliczanka: "Pałka, zapałka, dwa kije. Kto się nie schowa, ten kryje".

Fajerka

Zabawa modna wśród chłopców. Zabierali z pieców fajerki, czyli żeliwne koła lub okręgi przykrywające otwory w płycie kuchennej. Za pomocą kija lub pogrzebacza, toczyli koła po drodze im bardziej wyboistej, tym lepiej!

Zabawy przy ognisku

Przy ognisku siadano szczególnie latem, wczesną jesienią i późną wiosną. Opowiadano historie o duchach, śpiewano, zwierzano się z tajemnic, wspominało różne doświadczenia. Zabawą dla bardzo odważnych było skakanie przez płomienie.

Ciuciubabka

Zabawa w ciuciubabkę wychodziła najlepiej, gdy uczestników było co najmniej 10. Podczas zabawy, wybierano ciuciubabkę, której przewiązywano oczy chustą, następnie okręcano wokół własnej osi, aby dodatkowo utrudnić złapanie grających.

Zabawy w kole

Popularnymi zabawami w kole były "Stary niedźwiedź", "Kółko graniaste", "Chodzi lisek koło drogi", "Mam chusteczkę haftowaną", "Różyczka", "Ojciec Wirgiliusz", "Budujemy mosty".

Szycie

Bardzo popularne zajęcie wśród dziewczynek. Z dostępnych tkanin szyto lalki, ubranka dla lalek,

piłki. Dużo dzieci uczono też jak samodzielnie naprawiać odzież, przyszywać guziki i szyć proste ubrania.

Pikuty

Inaczej "gra w noża". Polegała na rzucaniu noża w taki sposób, aby wbił się w ziemię lub w piasek. Grało się na kilkunastu poziomach, podczas których należało rzucać nóż oparty o daną część ciała, np. palce, łokieć, ramię, brodę, nos, czoło, czubek głowy.

Gra w kapsle

Na ziemi rysowano trasę. Uczestnicy po kolei pstrykali w swój kapsel, tak aby przesunąć go do przodu. Jeśli kapsel wypadł z trasy, jego właściciel wracał na miejsce przed felernym pstryknięciem.

Wygrywała osoba, która jako pierwsza przekroczyła metę.

Ciupy/hacele

Hacelami nazywano śruby do końskich podków. Gra prowadzona najczęściej na kocu przy użyciu kamieni. Uczestnicy mieli po pięć kamyków mieszczących się w dłoni. Jedna rozgrywka składała się 

z serii rzutów - figur. Kto skusił, czekał na swoją kolej i kontynuował od miejsca, w którym skusił. 

Teatr cieni

Kiedyś, gdy nie było tyle elektryczności, często bawiono się w teatr cieni. Wystarczała świeca, pusta ściana i dwie ręce, za pomocą których udawano różne zwierzęta. Podczas pokazywania często opowiadano ilustrujące je historie i wierszyki.

Gra w kulki

Gra szklanymi kolorowymi kulkami. Na ziemi rysowano okrąg lub układano go ze sznurka, w którym umieszczano wszystkie kulki. Turlając jedną z kulek, należało doprowadzić do tego by jak najwięcej kulek wypadło poza okrąg. Zwyciężała osoba, której udało się wytrącić jak najwięcej kulek. Kolejną wersją gry było wturlanie swojej kulki jak najbliżej największej umieszczonej w środku okręgu.

Klasy

Klasy rysowano najczęściej kredą. Do zabawy potrzebny był też kamyk. Bawiący się rzucają kamykiem na dane pole, a następnie skaczą na nie. Jeśli nie udało się precyzyjnie wykonać skoku 

i nadepnięto na linię, następowała "skucha" i gracz przegapiał jedną kolejkę. Wygrywała osoba, której udało się bezbłędnie przeskoczyć wszystkie klasy. Inne gry związane ze skakaniem to gra w gumę i skakanie przez skakankę.

Trzepak

Trzepak był jednym z ulubionych miejsc spotkań w dzieciństwie. Metalowa konstrukcja przeznaczona do trzepania dywanów, służyła jako przyrząd do ćwiczeń, siatka do siatkówki, bramka do gry 

w piłkę nożną. Dzieci czasem uwieszały się na nimjak leniwce albo bawiły w berka.

Dawne gry i zabawy kolorowanki do pobrania TUTAJ