8 problemów logopedycznych, o których nie masz pojęcia

Logopedia to dziedzina zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem różnorodnych zaburzeń komunikacyjnych. Choć wiele osób może kojarzyć ją głównie z pracą nad wadami wymowy u dzieci, istnieje wiele innych problemów logopedycznych, które mogą wpływać na rozwój mowy i komunikacji.

1. Zaburzenia przetwarzania słuchowego (APD)

Często pomijanym aspektem w dziedzinie logopedii są trudności związane z przetwarzaniem dźwięków. Osoby z zaburzeniami przetwarzania słuchowego mogą mieć trudności w rozróżnianiu dźwięków mowy, co wpływa na rozwój umiejętności czytania, pisania oraz rozumienia treści mówionych.

Przykładem może być siedmioletni chłopiec, którego rodzice zgłosili się z problemem w nauce czytania i pisania. Problemem były zaburzenia przetwarzania słuchowego. Terapia funkcji słuchowych dobrana do potrzeb chłopca nie tylko pomogła w skutecznym uczeniu się, ale zwiększyła u niego poziom koncentracji uwagi.

2. Afazja - problemy z rozumieniem i nadawaniem mowy

Afazja to zaburzenie językowe, które może dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Może objawiać się trudnościami w rozumieniu mowy, problemami z formułowaniem zdań oraz utrudnieniami w wyrażaniu myśli. Afazja może dotyczyć osób, które na skutek wypadku lub udaru zatracają zdolności, które były wcześniej. Zapominają słów, mają problem ze stworzeniem zdań, wypowiadają ciągi słów, które nie mają znaczenia, a nawet nie rozumieją kierowanych do nich komunikatów.

3. Dysleksja - zaburzenie neurorozwojowe, które dotyczy nie tylko czytania i pisania

Dysleksja to znacznie więcej niż jedynie trudności z czytaniem. To kompleksowe zaburzenie, które wpływa na zdolność rozumienia tekstu pisanego, ortografię oraz umiejętność pisania. Według badań dysleksja może dotyczyć nawet 10% uczniów, także tych z wysokim ilorazem inteligencji.  Dyslektycy ze względu na swoje trudności doświadczają paradoksu związanego z systemem językowym oraz stosowaniem reguł. Przykładem może być historia nastolatka, który mimo tego, że znał na pamięć reguły zasad ortograficznych, nie potrafił ich stosować w praktyce. Ogromną trudność sprawiały mu różnego rodzaju ćwiczenia słuchowe: pisanie ze słuchu na lekcjach języka polskiego i rozumienie dialogów włączanych na angielskim.

4. Refluks

Problem ten dotyczy trudności, których doświadczają osoby z zaburzeniem funkcji zwieracza przełyku, przez co treść żołądka może cofać się do dróg pokarmowych. Konsekwencją dla dorosłych może być zgaga. Tymczasem dzieci z  refluksem mogą mieć trudności z jedzeniem, odczuwać ból podczas połykania oraz odmawiać spożywania określonych potraw. Przykładem jest czteromiesięczne dziecko, które płakało na widok butelki. Refluks u tego dziecka był tak bolesny, że jedzenie nie kojarzyło mu się z zaspokajaniem potrzeby głodu, ale właśnie z bólem.

5. Zaburzenia komunikacji społecznej

Zaburzenia te dotyczą trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji społecznych oraz właściwego korzystania z języka w kontekście społecznym. Osoby z tym problemem mogą mieć trudności z czytaniem niewerbalnych sygnałów społecznych i angażowaniem się w rozmowy grupowe. Warto tu przytoczyć historię nastolatki, która mimo świetnych wyników szkole, miała problem w zbudowaniu trwałych relacji z rówieśnikami. Problematyczne było dla niej rozumienie metafor, opowiadanie o swoich przeżyciach i utrzymywanie dialogu.

6. Infekcja ucha

Infekcje ucha w okresie wczesnego dzieciństwa mogą prowadzić do trudności z prawidłowym rozwojem mowy. Przewlekłe infekcje mogą wpływać na słuch i utrudniać dziecku prawidłowe przyswajanie dźwięków mowy. Czteroletnia dziewczynka, którą konsultowałam, miała problem z rozwijaniem zasobu słownictwa właśnie z powodu niedosłuchu, który został spowodowany problemami laryngologicznymi.

7. Zaburzenia rozwoju i choroby genetyczne

Zaburzenia rozwojowe i choroby genetyczne, takie jak spektrum autyzmu czy zespół Downa, często wiążą się z opóźnionym rozwojem mowy. Dzieci z tymi zaburzeniami mogą mieć trudności zarówno w rozumieniu, jak i w produkowaniu mowy. U dzieci z autyzmem należy pracować nad kontaktem wzrokowym, rozumieniem poleceń i komunikatów, nazywaniem, powtarzaniem, budowaniem wspólnego pola uwagi i naśladownictwem. Nie zawsze też mowa u autystów będzie wiązała się ze skutecznym komunikowaniem się, a przykładem są echolalie, czyli odtwarzanie zasłyszanych słów i zdań w nieadekwatnym kontekście.

8. Zaburzenia artykulacji

Chociaż problemy z wymową dźwięków mogą być oczywiste, to nie zawsze są one właściwie zidentyfikowane. Niektóre dzieci mogą mieć trudności z artykulacją, co utrudnia zrozumienie ich mowy. Czasami rodzice przychodzą z problemem, jakim jest brak głoski R, a tymczasem wada wymowy jest zupełnie inna. Dzieci z wadami wymowy będą mniej zrozumiałe, bo nieprawidłowa wymowa może zmienić znaczenie, na przykład dziecko, które nie wymawia R, chcąc powiedzieć “rama” powie “lama”.

Podsumowanie

Logopedia to obszerna dziedzina, która zajmuje się różnorodnymi problemami związanymi z komunikacją. Warto zdawać sobie sprawę z różnorodności wyzwań, przed którymi stają osoby z problemami logopedycznymi.

Rozpoznanie i skuteczne leczenie problemów logopedycznych u dzieci wymaga zrozumienia różnorodności tych wyzwań. Świadomość tych popularnych problemów pozwoli rodzicom, nauczycielom i specjalistom na szybsze rozpoznanie oraz wsparcie w procesie rozwoju mowy u najmłodszych. Warto pamiętać, że każde dziecko jest wyjątkowe, a skuteczna interwencja logopedyczna powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb każdego malucha.

 

Autor artykułu

Karolina Spałek

Logopeda, neurologopeda, Instruktor Metody Butejki, trener emisji głosu. Od 2014 roku prowadzi w Tarnowskich Górach gabinety terapeutyczne, gdzie wspólnie z zespołem specjalistów osiąga sukcesy w terapii niemowląt, dzieci, młodzieży i dorosłych. Zajmuje się również szkoleniem logopedów, terapeutów i nauczycieli na terenie całej Polski.

Jest autorką publikacji o charakterze logopedycznym, a także redaktorem portalu www.Logotorpeda.com, gdzie logopedia jest dostępna i zrozumiała dla rodzica.

https://karolinaspalek.pl/