Język żyrafy i szakala – przykłady, scenariusz i ćwiczenia na Dzień Empatii

Dzień Empatii, obchodzony 2 października, to doskonała okazja, aby wprowadzić dzieci w świat komunikacji opartej na szacunku i zrozumieniu. W tym celu warto sięgnąć po język żyrafy i szakala – dwie symboliczne postacie, które pomagają dzieciom zrozumieć, jak różnie można mówić o swoich uczuciach i potrzebach.

Kim jest Żyrafa, a kim Szakal?

W pedagogice opartej na Porozumieniu bez Przemocy (NVC) Marshall Rosenberg porównał dwa sposoby komunikacji do zwierząt:

• żyrafa – ma największe serce wśród zwierząt, mówi o swoich uczuciach i potrzebach, prosi spokojnie i potrafi słuchać innych.
• szakal – używa słów, które „gryzą”, krytykuje, ocenia i rozkazuje. Myśli głównie o sobie i często prowadzi do kłótni.

Przykłady języka żyrafy i szakala

Dzięki przygotowanej pomocy edukacyjnej dzieci mogą zobaczyć, jak te dwa języki różnią się w codziennych sytuacjach:

• Szakal: „Oddaj to natychmiast!” → Żyrafa: „Jestem zły, bo chcę się tym pobawić. Czy możemy się zamienić za 5 minut?”
• Szakal: „Nie! Nie założę kurtki!” → Żyrafa: „Nie chcę teraz zakładać kurtki, bo czuję, że jest mi ciepło. Czy mogę rozpiąć trochę zamek?”
• Szakal: „Przestań wreszcie gadać!” → Żyrafa: „Potrzebuję teraz ciszy, bo chcę odpocząć. Czy możesz mówić ciszej?”

Scenariusz zajęć na Dzień Empatii

Pomoce z językiem żyrafy i szakala świetnie sprawdzą się podczas krótkich warsztatów w przedszkolu lub szkole podstawowej. Proponowany scenariusz może wyglądać tak:

1. Rozmowa wprowadzająca – przedstawienie dzieciom postaci żyrafy i szakala („Jestem Żyrafa… Jestem Szakal…”).
2. Pokazanie ilustracji i przykładów zdań – dzieci zgadują, czy to mówi żyrafa czy szakal.
3. Ćwiczenia w parach – dzieci odgrywają scenki z życia codziennego, próbując zamienić język szakala na język żyrafy.
4. Podsumowanie – wspólne ustalenie, w jakich sytuacjach język żyrafy pomaga się dogadać.

Ćwiczenia i pomysły do wykorzystania

• Gra „Czy to gryzie?” – nauczyciel czyta zdanie, a dzieci decydują, czy to mówi szakal, czy żyrafa.
• Karty pracy – dopasowywanie odpowiedzi żyrafy do komunikatów szakala.
• Zabawa dramowa – dzieci losują scenkę i odgrywają ją w dwóch wersjach: najpierw jako szakal, potem jako żyrafa.

Dlaczego uczyć dzieci języka żyrafy?

Praca z metaforą żyrafy i szakala uczy dzieci empatii, rozpoznawania emocji i potrzeb, a także pozwala w prosty sposób ćwiczyć konstruktywną komunikację. To świetne narzędzie zarówno na Dzień Empatii 2 października, jak i do codziennej pracy wychowawczej.

Język żyrafy i szakala do pobrania TUTAJ