Mononukleoza a angina – czym się różnią? Jak rozpoznać?

Zarówno mononukleoza zakaźna, jak i angina paciorkowcowa powodują u dzieci ból gardła, gorączkę i ogólne osłabienie. Nie są jednak tą samą chorobą – wywoływane są przez różne patogeny. Czy różnią się czymś jeszcze? Jak diagnozuje się obie choroby? Czytaj dalej i przekonaj się, jakie różnice występują między mononukleozą a anginą paciorkowcową.

Mononukleoza i angina paciorkowcowa: co to za choroby?

Choć wiele osób słyszało o anginie w kontekście chorób dzieci, to o mononukleozie zakaźnej nie mówi się zbyt wiele. Rozróżnienie ich jest kluczowe – od właściwie postawionej diagnozy zależy proces zdrowienia chorego.

• Mononukleoza zakaźna, nazywana też „chorobą pocałunków”, to choroba zakaźna wywoływana głównie przez wirusa Epsteina-Barr (EBV). Do zakażenia dochodzi przede wszystkim poprzez bezpośredni kontakt ze śliną osoby zakażonej oraz współdzielone przedmioty (np. szczoteczki do zębów, sztućce, szklanki).
• Angina paciorkowcowa to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie paciorkowca beta-hemolizującego grupy A (Streptococcus pyogenes). Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową lub przez kontakt z wydzieliną z górnych dróg oddechowych chorego (np. podczas zabawy).

Pierwszą i niezwykle istotną różnicą między mononukleozą zakaźną u dzieci a anginą bakteryjną jest ich etiologia. Kolejną – sposób zarażenia patogenem. Co jeszcze odróżnia te dwie choroby?

Mononukleoza a angina: różnice

• Objawy mononukleozy i anginy u dzieci

W przypadku zarażenia wirusem EBV i rozwoju mononukleozy zakaźnej charakterystyczne jest długotrwałe zmęczenie i osłabienie. Występuje ono na kilka tygodni przed wystąpieniem wysokiej gorączki. Do innych symptomów można zaliczyć powiększone migdałki podniebienne (często z ciemnoszarymi nalotami), ale też węzłów chłonnych (uogólnione), śledziony i niekiedy wątroby.

>> Więcej o objawach mononukleozy zakaźnej u dzieci dowiesz się z artykułu Adamed Expert

Angina paciorkowcowa najczęściej ma nagły początek i towarzyszy jej:

• silny ból gardła,
• wysoka gorączka,
• obrzęknięte migdałki z widocznymi białymi lub żółtymi ropnymi nalotami,
• podniebienie miękkie pokryte małymi czerwonymi wybroczynami,
• powiększone i tkliwe węzły chłonne szyjne,
• bóle głowy,
• zmęczenie (ustępujące po kilku dniach).

Co istotne, charakterystycznym i częstym objawem anginy paciorkowcowej u dzieci są bóle brzucha, nudności i wymioty. Nie występuje natomiast kaszel i katar, a także – charakterystyczne dla mononukleozy zakaźnej – powiększenie śledziony i wątroby.

• Diagnostyka mononukleozy i anginy u dziecka

W obu przypadkach – zarówno mononukleozy zakaźnej, jak i anginy paciorkowcowej – istotny jest wywiad lekarza z małym pacjentem. Specjalista w trakcie konsultacji może skorzystać z powszechnie stosowanej skali punktowej Centora (w modyfikacji McIsaaca) oraz potwierdzić obserwacje z pomocą:

• testu antygenowego lub posiewu wymazu z gardła w przypadku podejrzenia zakażenia wirusem Streptococcus pyogenes.
• morfologii krwi z rozmazem lub testów na obecność przeciwciał przeciwko EBV w przypadku podejrzenia zachorowania na mononukleozę zakaźną.

Na tej podstawie lekarz dobiera leczenie dziecka.

• Różnica między mononukleozą a anginą paciorkowcową: sposób leczenia

W przypadku stwierdzenia mononukleozy zakaźnej u dziecka lekarz może zalecić przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych (np. paracetamolu) oraz odpoczynek i odpowiednie nawadnianie. W przypadku wystąpienia duszności, odwodnienia lub innych powikłań konieczne może być leczenie szpitalne.

Przy anginie paciorkowcowej u dziecka zaleca się stosowanie antybiotyków, a także – tak jak w przypadku mononukleozy zakaźnej – przyjmowanie leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Istotny jest również odpoczynek i odpowiednie nawodnienie.

Podsumowując, mononukleoza zakaźna i angina paciorkowcowa, choć dają podobne objawy, to wymagają innego leczenia. Pamiętaj, by w razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących sygnałów sugerujących zakażenie wirusem EBV lub paciorkowcem udać się do lekarza na konsultację.

Źródła:

• Babalska Z., Angina – objawy, diagnostyka, leczenie [https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/angina-objawy-diagnostyka-leczenie/, dostęp: 18.04.2025].
• Kobiela-Mednis A., Mononukleoza zakaźna – choroba pocałunków [https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/mononukleoza-zakazna-im-infectious-mononucleosis/, dostęp: 18.04.2025].
• Lewandowski M., Angina czy mononukleoza zakaźna - jak je odróżnić? [https://www.adamed.expert/pacjent/choroby-i-objawy/infekcje-i-odpornosc/angina-czy-mononukleoza-zakazna-jak-je-odroznic, dostęp: 18.04.2025].
• Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie [https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,angina-objawy-przyczyny-leczenie, dostęp: 18.04.2025].
• Kuchar E., Mononukleoza zakaźna u dorosłych [https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/160210,mononukleoza-zakazna-u-doroslych, dostęp: 18.04.2025].