Świerzb - dlaczego nie powinno się go lekceważyć?

Świąd, zaczerwienienie, grudki i zmiany skórne pojawiające się nagle u dziecka lub dorosłego mogą wskazywać na chorobę, którą wiele osób kojarzy głównie z przeszłością - świerzb. Tymczasem to nadal jedna z najczęstszych chorób pasożytniczych skóry, którą stale diagnozujemy w naszej placówce. Nieleczony świerzb szybko się rozprzestrzenia zarówno w obrębie ciała pacjenta, jak i na osoby z jego otoczenia. Dlatego nie wolno go bagatelizować, a objawy powinny skłonić do szybkiej konsultacji dermatologicznej.

Czym jest świerzb i dlaczego nadal występuje?

Świerzb to choroba skóry wywołana przez pasożyta - świerzbowca ludzkiego (Sarcoptes scabiei). Samica tego mikroskopijnego roztocza drąży korytarze w naskórku i składa jaja, co wywołuje reakcję zapalną, intensywny świąd i pojawienie się wykwitów. Choć opis świerzbu brzmi przerażająco, w rzeczywistości schorzenie to nie pozostawia po sobie blizn ani otwartych ran. Zmiany skórne są odwracalne i po skutecznym leczeniu skóra wraca do normalnego wyglądu.

Mimo postępu w dziedzinie higieny i edukacji zdrowotnej, świerzb wciąż występuje - szczególnie u dzieci przebywających w dużych skupiskach (żłobki, przedszkola, internaty), ale również u dorosłych, u których do zakażenia dochodzi przez bliski kontakt fizyczny lub wspólne przedmioty (pościel, ręczniki, ubrania).

Świerzb u dzieci - najczęstszy scenariusz

Zdecydowaną większość przypadków świerzbu rozpoznajemy u najmłodszych. Dzieci, które bawią się wspólnie, śpią w bliskim sąsiedztwie i używają tych samych zabawek, są szczególnie narażone na zakażenie. Choroba może się rozwijać nawet przez kilka tygodni bez objawów, a gdy już się pojawią, najczęściej obserwujemy:

• intensywny świąd (szczególnie w nocy),
• grudki i pęcherzyki w okolicach dłoni, nadgarstków, stóp, pachwin i tułowia,
• przeczosy i zmiany po drapaniu,
• pogorszenie jakości snu i rozdrażnienie.

W przypadku podejrzenia świerzbu należy niezwłocznie umówić się na konsultację dermatologiczną dziecięcą - lekarz nie tylko potwierdzi diagnozę, ale także wdroży odpowiednie leczenie i poinformuje o konieczności objęcia leczeniem wszystkich domowników.

Świerzb u dorosłych - przebieg i źródła zakażenia

U dorosłych świerzb występuje rzadziej, ale nie jest rzadkością. Najczęściej diagnozuje się go wśród:

• domowników dzieci zarażonych świerzbem,
• opiekunów, nauczycieli, pielęgniarek i osób pracujących z dziećmi,
• osób przebywających w zamkniętych zbiorowiskach - internatach, szpitalach, domach opieki.

Objawy mogą różnić się od dziecięcych - u dorosłych często pojawiają się zmiany w okolicach intymnych, na pośladkach, brzuchu i między palcami. Świąd może być mniej intensywny, przez co choroba bywa mylona z innymi dermatozami.

W przypadku wątpliwości warto skorzystać z konsultacji dermatologicznej i wykluczyć świerzb - im wcześniej rozpoczniemy leczenie, tym szybciej unikniemy powikłań i dalszego rozprzestrzeniania się pasożyta.

Dlaczego leczenie świerzbu jest konieczne?

Świerzb nie ustąpi sam. Brak leczenia prowadzi do zaostrzenia objawów, rozwoju wtórnych infekcji bakteryjnych (np. liszajec zakaźny), a także zwiększenia ryzyka zakażenia innych osób. Leczenie jest proste, ale wymaga dyscypliny: stosuje się miejscowe preparaty przeciwpasożytnicze (lub w niektórych przypadkach - doustnie), leczeniu powinni poddać się wszyscy członkowie rodziny, nawet jeśli nie mają objawów.

Do tego konieczna jest dezynfekcja lub wymiana pościeli, ręczników i ubrań - tekstylia powinny zostać wyprane w minimum 60°C i wyprasowane gorącym żelazkiem.

Diagnostyka i leczenie w FEBUMED

W naszej placówce dermatolodzy z Warszawy mają wieloletnie doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu świerzbu zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Przeprowadzamy dokładną ocenę zmian skórnych i różnicujemy świerzb z innymi chorobami o podobnym przebiegu - jak np. alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry czy łupież Giberta.